Progress Donasi Kebutuhan Server — Your Donation Urgently Needed — هذا الموقع بحاجة ماسة إلى تبرعاتكم
Rp 1.500.000 dari target Rp 10.000.000
أما أهل السنة وأصحاب الحديث فإنهم يثبتون استواءه على العرش، ولا ينفونه، ولا يكيفونه كما نقل ذلك عنهم أبو الحسن الأشعري رحمه الله. (١)
وقد نقل لنا أهل اللغة أن العلماء بالعربية الذين لم تتدنس فطرهم بقاذورات الفلسفات الوافدة أبوا أن يفسروا استوى باستولى.
قال داود بن علي الأصبهاني: كنت عند ابن الأعرابي، فأتاه رجل فقال: ما معنى قوله عزّ وجلّ: (الرَّحمن على العرش استوى) طه: ٥ فقال ابن الأعرابي: هو على عرشه كما أخبر، فقال: يا أبا عبد الله: إنما معناه استولى، فقال ابن الأعرابي: فما يدريك؟ العرب لا تقول استولى على الشيء حتى يكون له مضاد، فأيهما غلب فقد استولى عليه، أما سمعت قول النابغة:
إلا لمثلك أو من أنت سابقه ××× سبق الجواد إذا استولى على الأمد (٢)
وهذا النهج، وهو معرفة معنى الاستواء وجهل الكيفية والنهي عن البحث فيها هو منهج السلف الصالح، فعندما سئل الإمام مالك: (الرّحمن على العرش استوى) طه: ٥ كيف استوى؟
أطرق مالك، وأخذته الرحضاء، ثم رفع رأسه فقال: " الرحمن على العرش استوى كما وصف نفسه، ولا يقال: كيف؟ وكيف عنه مرفوع، وأنت صاحب بدعة، أخرجوه ". (٣)
وفي رواية عن مالك أنه قال: " الكيف غير معقول، والاستواء منه غير مجهول، والإيمان به واجب، والسؤال عنه بدعة ". (٤)
وقوله: " غير مجهول " أي: معلوم، والمعلوم منه معناه، فإن له في لغة العرب معنى تفقهه العرب، وتعيه، ويمكن للعالم أن يفسره، ويترجمه، ولذا فإن كثيراً من الذين حكوا عن الإمام مالك مقالته السابقة ينقلونها عنه بالمعنى، فيذكرون أنه قال في الرد على الرجل: " الاستواء معلوم، والكيف مجهول، والإيمان به واجب، والسؤال عنه بدعة " (١) . ولا فرق في الحقيقة بين القول إن الاستواء معلوم، أو أنه غير مجهول، فمعناهما واحد.
(١) مقالات الإسلاميين: ص٢١١، ٢٩٠.
(٢) لسان العرب: ٢/٢٤٩.
(٣) رواه البيهقي، وصححه الذهبي: انظر مختصر العلو للعلي الغفار، للذهبي: ص ١٤١ حديث رقم: ١٣١.
(٤) انظر مختصر العلو: ص ١٤١، وحديث رقم ١٣٢.
Ahlus Sunnah dan para pengikut hadits menetapkan sifat istiwā’ Allah di atas ‘Arsy, tidak menolaknya dan tidak pula menanyakan bagaimana caranya. Hal ini sebagaimana dinukil oleh Abu al-Hasan al-Asy‘ari rahimahullah.
Ahli bahasa juga menegaskan bahwa para ulama Arab yang fitrahnya tidak ternodai filsafat asing menolak menafsirkan istawā dengan istawlà (menguasai). Daud bin ‘Ali al-Ashbahani berkata: Aku pernah berada di majelis Ibnu al-A‘rabi. Datang seseorang lalu bertanya: “Apa makna firman Allah ﷻ (ar-Rahman ‘ala al-‘Arsy istawā)?” Ibnu al-A‘rabi menjawab: “Dia berada di atas ‘Arsy-Nya sebagaimana yang Dia kabarkan.” Orang itu berkata: “Wahai Abu Abdullah, maknanya hanyalah menguasai.” Ibnu al-A‘rabi berkata: “Dari mana engkau tahu? Orang Arab tidak mengatakan ‘istawlà’ atas sesuatu kecuali bila ada pihak yang menentang, lalu yang menang dikatakan telah menguasainya. Tidakkah engkau mendengar perkataan an-Nabighah:
‘Kecuali untuk orang sepertimu, atau orang yang engkau telah mendahuluinya, Seperti kuda pacu ketika menguasai garis akhir.’
Metode salaf shalih adalah memahami makna istiwā’ dalam bahasa Arab, namun tidak membahas bagaimana caranya, serta melarang bertanya tentang hal tersebut. Ketika Imam Malik ditanya: “Ar-Rahman istawā di atas ‘Arsy, bagaimana caranya?”
Maka Imam Malik menunduk, wajahnya berubah, lalu beliau berkata: “Ar-Rahman beristiwa di atas ‘Arsy sebagaimana Dia sifatkan diri-Nya. Tidak boleh dikatakan bagaimana. Bagaimana itu tidak bisa dijangkau. Engkau adalah ahli bid‘ah. Keluarkan dia.”
Dalam riwayat lain, Malik berkata: “Kaif (bagaimana) tidak dapat dipahami, istiwā’ itu tidak asing (maknanya diketahui), mengimaninya adalah wajib, dan bertanya tentangnya adalah bid‘ah.”
Ucapan beliau “tidak asing” maksudnya adalah maknanya diketahui, yaitu sesuai dengan pemahaman bahasa Arab. Karena itu banyak ulama yang menukil perkataan Malik dengan redaksi: “Istiwa’ itu maknanya jelas, bagaimana caranya tidak diketahui, beriman kepadanya wajib, dan bertanya tentangnya adalah bid‘ah.” Tidak ada perbedaan hakiki antara “istiwa’ ma‘lum” (diketahui) dengan “ghair majhul” (tidak asing), karena maknanya sama.